Od nie dziś wiemy że układ burzowy w formie bow echo niesie ze sobą naprawdę ogromne zagrożenie oraz powoduje znaczne zniszczenia. Jako przykład możemy przytoczyć chociażby tragiczny w skutkach układ burzowy w postaci bow echo z 11 sierpnia 2017 r. w skutek którego zginęło 6 osób, a 52 osoby zostały ranne. Ponadto 79,7 tysięcy ha lasów uległo całkowitemu lub częściowemu zniszczeniu, co przekłada się na około 9,8 mln m3 drewna. Tak silne burze nie zdarzają się często i nad naszym krajem występują zazwyczaj raz na kilka lat. Bow echo nie jest nowością u nas. Układy te występują od wielu lat. Jako przykład mogę przytoczyć bow echo z 4 lipca 2002 roku.
Czym jest bow echo?
Bow echo to nic innego niż rodzaj burzy (układu konwekcyjnego) która przyjmuje kształt łuku. Po czym możemy poznać że mamy do czynienia z bow echo? Pomaga w tym odbiciowość radarowa na której bez większych trudności możemy rozpoznać ten groźny układ. Bow echo widoczne na radarze zobaczycie poniżej
Wyraźnie widoczny kształt łuku na odbiciowości radarowej z 11 sierpnia 2017 roku nad Wielkopolską
Bow echo na swojej drodze generuje bardzo silny wiatr który nie jest związany z trąbą powietrzną. Często dodatkowe zniszczenia powodują zjawiska towarzyszące bow echo np. microburst (tak też było w rejonie Czerniejewa 11 sierpnia). W przypadku długo żyjących układów bow echo które pozostawiają za sobą zniszczenia o długości co najmniej 460 km, generują wiatr o prędkości minimum 94 km/h oraz w co najmniej 3 miejscach na ścieżce zniszczeń oddalonych od siebie o minimum 74 km prędkość wiatru przekracza 118 km/h układ bow echo możemy zakwalifikować do derecho. Dodatkowe zagrożenie przemieszczającego się układu mogą stanowić trąby powietrzne lecz one w naszym kraju zazwyczaj się nie pojawiają. Głównym zagrożeniem bow echo nie są trąby powietrzne czy zjawiska towarzyszące takie jak microburst tylko bardzo silne, niszczące porywy wiatru dlatego też bow echo uznawane jest za jedno z najsilniejszych burz z jakimi możemy mieć do czynienia.
Jakie warunki sprzyjają rozwojowi bow echo?
Wiemy że do powstania tak groźnego układu potrzebna jest naprawdę wysoka chwiejność oraz duże wartości CAPE. Kolejnym lecz nie ostatnim czynnikiem potrzebnym do rozwoju jest wysoki uskok wiatru. Wzmocnieniu podmuchów sprzyja również obecność suchszego powietrza w środkowej troposferze. Tradycyjnie takie warunki mogą występować w ciepłym wycinku niżu przed linią frontu chłodnego. W takich warunkach bow echo może powstawać w obrębie większego układu konwekcyjnego który powstaje zwykle dzięki obecności aktywnego frontu chłodnego. W przypadku wystąpienia dobrych warunków do rozwoju owego układu, nowe komórki burzowe tworzą się zazwyczaj szybko i gwałtownie i z czasem zamieniają się w superkomórki burzowe które następnie łączą się w jeden rozległy, potężny układ tworząc linię szkwału oraz charakterystyczny łuk. Oprócz łuku na mapach radarowych czasami widać wcięcie o słabszej odbiciowości w tylnej części łuku burzowego. Nazywa się ono Rear inflow notch i świadczy o silnym prądzie zwanym Rear inflow jet.
Jak przemieszcza się bow echo i jakie ma cechy wizualne?
Bow echo podobnie jak krótsze linie szkwału zwykle przemieszczają się w kierunku pionowego uskoku wiatru. Jeśli w sytuacji kiedy warunki w otoczeniu bow echo nie są równomierne, kierunek bow echo będzie przebiegał w stronę bardziej sprzyjających warunków do głębokiej konwekcji.
Skoro bow echo generuje niszczące porywy to pewnie zastanawiacie się z jaką prędkością przemieszcza się ten układ. Prędkość przemieszczania się tego układu zależy od siły frontu szkwałowego lecz nie raz występowały przypadki gdzie układ przemieszczał się z prędkością nawet 70-80 km/h!!! To naprawdę bardzo dużo!
Na zdjęciu bardzo trudno (wręcz niemożliwie) jest uchwycić łuk bow echo ze względu na jego dużą skalę. Jednak jeśli widzimy że nadciąga do nas dobrze rozbudowany wał szkwałowy to wiedz że właśnie on daje nam ostatnie ostrzeżenie aby znaleźć schronienie. Jeśli wał jest mocno napędzony, przemieszcza się szybko, możemy stwierdzić że zagrożenie jest jeszcze większe. Należy pamiętać też że same wały szkwałowe nie zawsze niosą zagrożenie i nie zawsze muszą być związane z przechodzeniem burz lecz idzie to łatwo rozpoznać.
Potężny szkwał przemieszczający się na czele derecho 11 sierpnia 2017 r.
Potężny szkwał na czele derecho 11 sierpnia 2017 r. Szelf uchwycony na kilkadziesiąt minut przed uderzeniem układu
Podsumowując: Bow echo to niebezpieczne, uznawane za jedne z najsilniejszych burz występujących w naszym kraju. Głównym zagrożeniem tego układu są niszczące porywy wiatru które znacznie przekraczają 100 km/h osiągając nawet w skrajnych przypadkach 150-170 km/h. W przypadku możliwości wystąpienia silnych burz zalecana jest stała obserwacja aktualnej sytuacji meteorologicznej za pośrednictwem m.in radarów bądź śledzenia relacji live która odbywa się chociażby na naszej stronie. Pamiętaj aby w przypadku silnych burz zachować zdrowy rozsądek i stosować się do wydawanych komunikatów czy ostrzeżeń. Dzięki temu możemy uniknąć ofiar przemieszczających się burz.
Źródłem informacji były strony:
- ucar.edu
- creighton.edu
- noaa.gov
- lowcyburz.pl
- informacja własna
Grafika bow echo znaleziona w google na hasło: Bow echo
Grafika Rear inflow jet znaleziona w google na hasło: Rear inflow jet
Screen radaru który umieszczony został jako obrazek wyróżniający pochodzi ze strony radaropadow.pl